Λιγοστές είναι οι γνώσεις των Ελλήνων καταναλωτών για τα λίπη και τα έλαια που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων και τη μαζική εστίαση, σύμφωνα με έρευνα του ΕΦΕΤ. Ο Φορέας θεωρεί ότι η ενθάρρυνση της υγιεινής κατανάλωσης προϋποθέτει συστηματική ενημέρωση των πολιτών.
Τον Μάιο του 2015 ο ΕΦΕΤ έδωσε στη δημοσιότητα μια σημαντική μελέτη που πραγματοποίησε ομάδα στελεχών του στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου ‘Knowledge and Innovation Targeted Dissemination’.
Η μελέτη, υπό τον τίτλο «Γνώσεις, στάση και συμπεριφορά των Ελλήνων σχετικά με τα τρανς λιπαρά», εκπονήθηκε υπό τη διεύθυνση της γεωπόνου (PhD) Ειρήνης Τσιγαρίδα η οποία είναι Προϊσταμένη Διεύθυνσης Διατροφικής Πολιτικής και Ερευνών του ΕΦΕΤ. Έκτοτε λίγα πράγματα έγιναν προς την κατεύθυνση στήριξης εκείνης της έρευνας.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η απομάκρυνση των βιομηχανικώς παραγόμενων τρανς λιπαρών από την αλυσίδα των τροφίμων είναι μία από τις πιο απλές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας τόσο για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων και κάποιων μορφών καρκίνου όσο και για τη βελτίωση της διατροφής.
Η στρατηγική και τα εθνικά μέτρα κάθε χώρας ως προς τα τρανς λιπαρά, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με αυτό το είδος λιπαρών οξέων.
Έλλειμμα γνώσης
Ο σκοπός της μελέτης του ΕΦΕΤ ήταν η αξιολόγηση των γνώσεων, τάσεων και αντιλήψεων του Έλληνα καταναλωτή ως προς την κατανάλωση τροφίμων με τρανς λιπαρά. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό πανελλαδικό δείγμα 2.003 ατόμων 25 ετών και άνω. Από τα στοιχεία της έρευνας διαπιστώνεται πως το ελληνικό καταναλωτικό κοινό έχει έλλειμμα γνώσης ως προς τα τρανς λιπαρά.
Πιο συγκεκριμένα οι ερωτηθέντες σε ποσοστά που κυμαίνονταν από 76% έως 80% δήλωσαν ότι έχουν ακούσει τους όρους κορεσμένα, πολυακόρεστα, μονοακόρεστα και ωμέγα-3 λιπαρά, την ίδια στιγμή όμως, οι 4 στους 10 δήλωσαν ότι δεν γνώριζαν κάποια σύσταση αναφορικά με τα λιπαρά.
Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες (43,8%), θεωρούν ότι σημαντικό να μειωθούν όλα τα είδη των λιπών στη διατροφή τους, ενδεχομένως αγνοώντας τη διαφορετική συμβολή των διαφόρων τύπων των λιπών στην υγεία. Υψηλό (47,3%) ήταν το ποσοστό εκείνων που θεωρούν ότι καταναλώνουν κανονική ποσότητα λιπαρών.
Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες (43,8%), θεωρούν ότι σημαντικό να μειωθούν όλα τα είδη των λιπών στη διατροφή τους, ενδεχομένως αγνοώντας τη διαφορετική συμβολή των διαφόρων τύπων των λιπών στην υγεία. Υψηλό (47,3%) ήταν το ποσοστό εκείνων που θεωρούν ότι καταναλώνουν κανονική ποσότητα λιπαρών.Η μελέτη επικεντρώθηκε σε όρους της χημείας οι οποίοι παίζουν κομβικό ρόλο στην κατανόηση των διατροφικών κινδύνων κι εκεί τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά καθώς αν και οι όροι είναι γνωστοί, ελάχιστοι Έλληνες μπορούν να κατανοήσουν τη σημασία τους. Γενικά, τα τρανς λιπαρά είναι ο λιγότερο γνωστός όρος σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες λιπαρών, καθώς μόνο το 28,8% του πληθυσμού άνω των 25 ετών έχει ακούσει ή διαβάσει τον όρο.
Μεταξύ αυτών που έχουν ακούσει τον όρο τρανς λιπαρά, μόνο ο 1 στους 2 τα αναφέρει στην κατηγορία των λιπαρών που προτρέπουν οι ειδικοί να μειώσουμε στην διατροφή μας. Το 70% όσων έχουν ακούσει τον όρο τρανς λιπαρά (ποσοστό που αντιστοιχεί στο 20,4% του συνολικού πληθυσμού) φαίνεται να γνωρίζουν πως τα τρανς λιπαρά βλάπτουν γενικά την υγεία.
Το 54,2% όσων γνωρίζουν τον όρο, πιστεύουν ότι στα φυσικά προϊόντα δεν υπάρχουν τρανς λιπαρά. Σχετικά πιο ξεκάθαρη είναι η εικόνα για τα βιομηχανικώς επεξεργασμένα προϊόντα όπου το 88,6% όσων έχουν ακούσει για τα τρανς πιστεύουν ότι περιέχονται σε αυτή την κατηγορία τροφίμων.
Στην συντριπτική πλειοψηφία, όσοι έχουν ακούσει τον όρο τρανς λιπαρά πιστεύουν ότι αυτά θα πρέπει να αναγράφονται υποχρεωτικά σε όλες τις ετικέτες τροφίμων. Μόνο ο ένας όμως στους πέντε καταναλωτές (20,6%), δήλωσε πως διαβάζει πάντα τις διατροφικές πληροφορίες στις ετικέτες των τροφίμων.
Δημοσιεύτηκε στο 9ο τεύχος του Grill, Απρίλιος 2017.