Αναζητώντας τη Χρύσα Παραδείση
Μαρία Τσοσκούνογλου: "Η κουζίνα στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1960"
Αναζητώντας τη Χρύσα Παραδείση: Η κουζίνα στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1960
Μαρία Τσοσκούνογλου
Εκδόσεις Περίπλους, 2015
Πρόλογος: Ελένη Ψιχούλη
Σελ.: 150
Τιμή: 14 ευρώ
ISBN 978-960-438-168-5
Η Σμυρνιά μαγείρισσα, εκδότρια δημοσιογράφος και συγγραφέας Χρύσα Παραδείση αποτελεί μια από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες στο χώρο της ελληνικής γαστρονομίας. Στον πλούτο των γραπτών της, τα οποία φυσικά δεν ήταν μόνο συνταγές μαγειρικής, αποτυπώνεται με καθαρότητα το πέρασμα της Ελλάδας από τη μεταπολεμική υστέρηση στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ανάπτυξη των μεταπολεμικών δεκαετιών. Η Χρύσα Καλλιάκου όπως ήταν το πατρικό της γεννήθηκε το 1908 στη Σμύρνη από αστική οικογένεια, διέφυγε στη Χίο με τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 κι εγκαταστάθηκε στη Μυτιλήνη όπου ο πατέρας ξεκίνησε εμπόριο αυτοκινήτων και η ίδια έλαβε πτυχίο από την εκεί Γαλλική Σχολή.
Το 1930 η οικογένεια μετακομίζει στην Αθήνα, η Χρύσα πιάνει δουλειά ως δακτυλογράφος και γνωρίζεται με τον ανερχόμενο δημοσιογράφο του Έθνους και λόγιο Σμυρνιό Αλέξανδρο Παραδείση. Παντρεύονται το 1937· εκείνος είναι 38 ετών κι εκείνη 29.
Η Χρύσα Παραδείση πλέον, εγκατέλειψε τη δουλειά της για να μείνει στο σπίτι της, δεν μπόρεσε να κάνει παιδιά και αφοσιώθηκε στην κουζίνα της, μαγειρεύοντας υπέροχα φαγητά και πραγματοποιώντας ξακουστά γεύματα για συγγενείς της.
Ο σύζυγος της, της πρότεινε το 1949 να δημοσιεύσει κάποιες από τις συνταγές της στο Έθνος, οι συνταγές άρεσαν πολύ, λίγο αργότερα την ανακάλυψε ο Ευάγγελος Τερζόπουλος, την κάλεσε στη Γυναίκα στην οποία εργάστηκε περίπου 30 χρόνια και τα υπόλοιπα είναι γνωστά.
Το 1963 με το σύζυγό της υιοθέτησαν ένα 8χρονο τότε ορφανό κοριτσάκι που έμεινε ως ‘κόρη’ για πάντα μαζί της. Η Χρ. Παραδείση προσβλήθηκε από καρκίνο το 1974, έδωσε μεγάλη μάχη για χρόνια – ενώ εργαζόταν πυρετωδώς μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής της- και πέθανε το Φλεβάρη του 1987· ήταν 79 ετών.
Το βιβλίο της Μαρίας Τσοσκούνογλου δεν είναι μια απλή βιογραφία αλλά περισσότερο μια ματιά στην εποχή που έζησε και μεγαλούργησε η υπέροχη αυτή Σμυρνιά μαγείρισσα η οποία εκτός από μαγείρισσα, δημοσιογράφος και συγγραφέας ενεπλάκη και με εμπορική επικοινωνία. Το 1961 έγραψε το κατά πάσα πιθανότητα πρώτο στην ιστορία της χώρας μας παιδικό βιβλίο με αναφορές στη γαστρονομία: «Η Καιτούλα στην κουζίνα».
Τα βιβλία της, τα οποία τίθενται στο μικροσκόπιο της ιστορικής έρευνας που πραγματοποιεί η Μ. Τσοσκούνογου, αλλά και τα τεκμήρια του έργου της (π.χ. διαφημιστικές καταχωρίσεις κι εμπορικά κείμενα) αποτελούν σήμερα ένα σημαντικό εργαλείο, ένα φακό που ρίχνει φως, όχι μόνο στην κουζίνα της εποχής, αλλά σε όλη εκείνη την συναρπαστική για την Ελλάδα, δεκαετία του 1960.
Στο βιβλίο περιέχονται αρκετές αυθεντικές συνταγές της Χρύσας Παραδείση, μαρτυρίες ανθρώπων που τη γνώρισαν όπως η δημοσιογράφος Όλγα Ιωάννου και πλούσιο – ασπρόμαυρο φυσικά- εικαστικό υλικό από τη ζωή της σπουδαίας αυτής κυρίας.
Η Μαρία Τσοσκούνογλου σπούδασε Κοινωνιολογία στο Paris VIII, Vincennes (Παρίσι), Κοινωνικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, παιδαγωγικά στην Παιδαγωγική Ακαδημία Αρσακείου (Αθήνα) και Επικοινωνία-Δημοσιογραφία στο New York University (Νέα Υόρκη). Εργάστηκε ως μεταφράστρια, δασκάλα και βιβλιοπώλης. Εργάστηκε για χρόνια στις ΗΠΑ και την Ελλάδα ως δημοσιογράφος κι έχει γράψει άλλα δύο βιβλία με γαστρονομικό επίσης περιεχόμενο.