«Αυτοαποκαλούμενοι ‘δικαιοπάροχοι’ χωρίς καν κατάστημα, πουλάνε …franchise !»
Ο ειδικός στο franchising δικηγόρος Σωτήρης Γιαννακάκης μας προειδοποιεί για ευκαιρίες και ...κακοτοπίες στην ελληνική αγορά.
Η περί το franchise ελληνική νομοθεσία καθώς και η διαδικασία σύνταξης και σύναψης συμβολαίου δικαιοχρησίας είναι επιστήμη που καλό θα είναι να την αφήνουμε στους νομικούς- αναγκαίο όμως να τη γνωρίζουν όλοι οι υποψήφιοι. Ο δικηγόρος Δρ. Σωτήρης Γιαννακάκης είναι από αυτούς που πρέπει να εμπιστευτούμε γιατί γνωρίζει το franchising από την καλή και από την ανάποδη.
Ρεπορτάζ, φωτογραφία: Θανάσης Αντωνίου
Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ συναντήσαμε στο γραφείο του στους Αμπελόκηπους το δικηγόρο Σωτήρη Γιαννακάκη που εδώ και πολλά χρόνια ασχολείται με το franchising κι έχει συνεργαστεί με τις μεγαλύτερες αλυσίδες της χώρας, της McDonald’s συμπεριλαμβανομένης.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Σωτ. Γιαννακάκης εκτός από την προσωπική επαγγελματική του δραστηριότητα, είναι επίσης σημαίνων θεσμικός παράγοντας, καθώς είναι συνδεδεμένο μέλος, νομικός σύμβουλος & υπεύθυνος διεθνών σχέσεων στον Ελληνικό Σύνδεσμο Franchise.
Grill | Κύριε Γιαννακάκη, πόσο εξοικειωμένοι είναι οι Έλληνες με τον όρο, τη διαδικασία και την πρακτική του franchising;
Δρ. Σωτήρης Γιαννακάκης | Σε σχέση με το 2000 οι υποψήφιοι δικαιοδόχοι είναι πιο ενημερωμένοι και προστρέχουν στη βοήθεια νομικού και οικονομικού συμβούλου χωρίς όμως να αποφεύγονται πάντα τα προβλήματα λόγω μη εξειδίκευσης των συμβούλων στους οποίους προστρέχουν ή λόγω της αδυναμίας ουσιαστικής αξιολόγησης των δικαιοπαρόχων (franchisors) και λήψης της σωστής πληροφόρησης πριν την υπογραφή της σύμβασης δικαιόχρησης.
Σας καλύπτει το νομοθετικό πλαίσιο;
Όχι. Η έλλειψη νομοθετικού πλαισίου συντελεί σε μεγάλο βαθμό στην παθολογία του θεσμού και ο γράφων το έχει δημόσια θέσει ως θέμα από το 1999. Εάν η πολιτεία είχε δείξει ενδιαφέρον θα είχαμε αποφύγει πολλές απάτες που κατέληξαν σε οικονομικές τραγωδίες για δικαιοδόχους. Η εγγραφή των δικαιοπαρόχων στον Σύνδεσμο Franchise Ελλάδος είναι επί του παρόντος o μόνος τρόπος πιστοποίησης τους, χωρίς βέβαια τα μη μέλη μας να θεωρούνται αυτόματα ως μη αξιόπιστα. Σε κάθε περίπτωση το «ερευνήστε πριν επενδύσετε» παραμένει το βασικό βήμα κάθε υποψήφιου δικαιοδόχου.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της κρίσης, ορισμένοι Έλληνες που έχασαν τη δουλειά τους επένδυσαν στο franchise. Πόσοι από αυτούς πέτυχαν;
Αρκετοί έχασαν από την επένδυση σε μη αξιόπιστα και δοκιμασμένα συστήματα franchise . Όπως προαναφέραμε, διαπιστώνεται έλλειψη σωστών συμβουλών και νομοθετικού πλαισίου ειδικά στο θέμα της πληροφόρησης πριν την σύμβαση ( disclosure).
Ποια είναι τα σημεία αυξημένης προσοχής που πρέπει να προσέχουν όσοι επιθυμούν να ξεκινήσουν μια δική τους επιχείρηση μέσω franchise;
Οι υποψήφιοι δικαιοδόχοι θα πρέπει να ζητούν την παροχή συμβουλών από εξειδικευμένο νομικό σύμβουλο και από τον οικονομικό τους σύμβουλο η κατανόηση της σύμβασης δικαιόχρησης είναι σημαντικό βήμα άσχετα από τις αλλαγές που μπορούν να γίνουν. Σε κάθε περίπτωση εάν ο δικαιοπάροχος έχει ήδη δικαιοδόχους αυτό είναι ενισχυτικό της αξιοπιστίας και της ανταγωνιστικότητας του concept: Ο υποψήφιος μπορεί να ζητήσει πληροφορίες από τους άλλους δικαιοδόχους. Η έρευνα αγοράς από τον ίδιο τον υποψήφιο και η έρευνα του σημείου είναι απαραίτητα συστατικά για μια πετυχημένη επιλογή συστήματος δικαιόχρησης.
Βλέπουμε επιχειρήσεις που διαθέτουν ένα ή το πολύ δύο ιδιόκτητα σημεία πώλησης να θέτουν το brand τους προς εκμετάλλευση. Δεν είναι ‘επικίνδυνο’ αυτό;
Δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις αυτοαποκαλουμένων ‘δικαιοπαρόχων’ που δεν έχουν ούτε κατάστημα και πουλάνε franchise! Η μη ύπαρξη καταστήματος και η επιτυχημένη λειτουργία του για ένα τουλάχιστον έτος ως ‘πιλοτική λειτουργία’ δεν τους νομιμοποιεί να παραχωρήσουν franchise. Μπορούν να ζητήσουν συνέταιρο για να ετοιμάσουν ένα πιλοτικό κατάστημα και μετά από ένα χρόνο και εφόσον έχει θετικά αποτελέσματα να προχωρήσουν σε franchise. Σε διαφορετική περίπτωση η απάτη είναι δεδομένη!
Ακούμε πολλούς franchisees να διαμαρτύρονται είτε για πολύ υψηλά fees ή για μερική αθέτηση συμφωνηθέντων. Ποια είναι τα προβλήματα που συνήθως καλείστε να αντιμετωπίσετε;
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε εκπροσωπώντας δικαιοδόχους, που είναι και τα περισσότερα, έχουν να κάνουν με παραπληροφόρηση στην απαιτούμενη αρχική επένδυση και στην απόδοση και την απόσβεση της επένδυσης. Επίσης στην έλλειψη υποστήριξης κατά την διάρκεια της σύμβασης δικαιόχρησης και στη μη ανταγωνιστικότητα του συστήματος. Εκπροσωπώντας δικαιοπαρόχους συνήθως έχουμε κακόπιστους δικαιοδόχους που μάθανε τη δουλειά και τους προμηθευτές -εάν είναι franchise προϊόντων – και θέλουν να απαλλαγούν από τον δικαιοπάροχο και την πληρωμή διαρκών δικαιωμάτων.
Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε να αναπτύσσονται πανελλαδικά π.χ. τρεις διαφορετικές αλυσίδες με κουλούρι. Θεωρείτε φυσιολογικό κάτι τέτοιο;
Η ελληνική αγορά είναι μικρή αγορά και ανάλογα με το προϊόν ή την υπηρεσία που προσφέρει το δίκτυο franchise, διαμορφώνεται και η δυναμική ανάπτυξής του. Το ποια αλυσίδα θα πετύχει εξαρτάται από το πόσο οργανωμένη είναι και εάν υπάρχουν υποδομές για το εμπορεύσιμο προϊόν. Σίγουρα η αγορά μας δεν σηκώνει τρεις αλυσίδες κουλουριού!
Γιατί αναπτύσσεται τόσο δυνατά το street food; Είναι φθηνότερη επένδυση ή είναι πιο δημοφιλές το προϊόν;
Τα παραδοσιακά είδη εστίασης θεωρώ ότι είναι πιο ακριβά αν και εμφανίσθηκαν ήδη τα μοντέλα Business Facilities Lease, που κάνουν το franchise π.χ. μιας μεγάλης αλυσίδας πίτσας αρκετά ελκυστικό. Από την άλλη το street food είναι στην κορφή λόγω κόστους και καταναλωτικής συσχέτισης με το εθνικό pop food, το souvlaki.
Γιατί έχουν ‘χαθεί’ τα ελληνικά και διεθνή brands καθαρόαιμου fast food;
Τα fast food η quick services concepts, ελληνικά και διεθνή έχουν υποχωρήσει κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης και σαφώς και η διστακτικότητα του Έλληνα καταναλωτή στο θέμα της ποιότητας έχει παίξει το ρόλο της. Από την άλλη, συζητώντας με τον συνεργάτη μου Βασίλη Τριχόπουλο της εταιρείας TOP Franchisees Hellas ο οποίος εξειδικεύεται στην εστίαση και στο τρόφιμο, συμφωνώ μαζί του ότι τα διεθνή brands, π.χ. το Burger King που ήδη έχει παρουσία στο αεροδρόμιο της Ρόδου, ‘βλέπουν’ ξανά την ελληνική αγορά και λόγω του τουρισμού που στην χώρα μας έχει αυξητική τάση.
Ο Σωτήρης Κ. Γιαννακάκης είναι νομικός σύμβουλος σε θέματα franchising με διδακτορικό στο franchising από τη Νομική Σχολή του Δ.Π.Θ., μεταπτυχιακό από το Harvard Law School στο Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο. Είναι Νομικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Franchise της Ελλάδος και μέλος της Νομικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Franchise. Δικηγορεί από το 1985 σε θέματα εμπορικού δικαίου, εταιρειών, καθέτων συμφωνιών (franchise, διανομή, αντιπροσωπεία) και ακινήτων. Επικοινωνήστε μαζί του στα τηλ 2106985001-3 και