Κινδυνεύει ο περιαστικός αμπελώνας

Η περιαστική αμπελουργία και τα τοπικά οινοποιεία που γειτνιάζουν στον αστικό ιστό των πόλεων κινδυνεύουν από τη συνεχή αστικοποίηση και την ‘εισβολή’ των πόλεων στο περιαστικό τοπίο  αλλά και από τις συνεχείς αλλαγές των χρήσεων γης, μια μορφή των οποίων είναι η εκτεταμένη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων σε (πρώην) καλλιεργήσιμη γη.

Αυτός ήταν ο κύριος θεματικός άξονας του συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Τμήματος της Διεθνούς Ένωσης για το Δίκαιο του Οίνου το οποίο πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αθήνα με οικοδεσπότη τον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου.

Το συνέδριο της Association Internationale de Juristes de la Vigne et du Vin- AIDV με τίτλο «Ο Αμπελώνας και ο Αστικός Χώρος – Νομικά Εργαλεία και Πρακτικές για Βιώσιμη Ανάπτυξη» είχε τεθεί υπό την αιγίδα του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου- Organisation Internationale de la Vigne et du Vin ο οποίος συμπληρώνει φέτος 100 χρόνια λειτουργίας και θεωρείται ο κορυφαίος οινικός θεσμός του κόσμου. Στο συνέδριο συμμετείχαν εξειδικευμένοι επιστήμονες (κυρίως νομικοί) και στελέχη του αμπελοοινικού κλάδου από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ καθώς και αρκετοί οινοποιοί του αττικού αμπελώνα.

Στον χαιρετισμό του ο Μάκης Βορίδης, υπουργός Επικρατείας, βουλευτής Ανατολικής Αττικής και για σύντομο χρονικό διάστημα το 2019-2021 υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης αναγνώρισε τη μείωση των αμπελώνων στην Αττική (κάποτε ήταν περίπου 140.000 στρέμματα και σήμερα λίγο πάνω από 60.000), ξάφνιασε όμως όταν τόνισε πως η συνεχή στήριξη των παραγωγών από κρατικά ή κοινοτικά κονδύλια, παρότι αναγκαία υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν είναι η ενδεδειγμένη λύση για την αγροτική ανάπτυξη της χώρας. «Το διαρκές αίτημα οικονομικών ενισχύσεων από την πλευρά των αγροτών βάζει ‘κάτω από το χαλί’ τα δομικά προβλήματα του αγροτικού κόσμου» είπε ο υπουργός και συμπλήρωσε: «εμείς ως κράτος δίνουμε ένα ‘χάπι’, και καλά κάνουμε αλλά έτσι καθυστερούμε να ανοίξουμε την πιο μεγάλη συζήτηση για την αγροτική ανάπτυξη».

Ο Μ. Βορίδης τόνισε πως το ενδεδειγμένο μείγμα πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη είναι η στήριξη του αμπελώνα ως μια ιστορική παρακαταθήκη, η μέριμνα για το πρόβλημα της διαχείρισης των υδάτων και η αντιμετώπιση του ζητήματος της κατάτμησης του κλήρου κάτι που μπορούν και πρέπει να λύσουν οι συνεταιρισμοί.

Ο υπουργός Επικρατείας τόνισε πως στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ και του κύριου αιτήματός της για ‘πράσινη μετάβαση’ «θα χρειαστούμε νέες καλλιεργητικές πρακτικές και πιο απαιτητικές καλλιέργειες κάτι που δυσκολεύει ο μικρός κλήρος. Θα χρειαστούμε επίσης κίνητρα κι ένα νέο θεσμικό πλαίσιο έτσι ώστε να δημιουργηθούν μεγαλύτερες οντότητες στον αγροτικό κόσμο».

Η Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Αττικής Δήμητρα Αγγελάκη ανακοίνωσε ότι η Περιφέρεια προωθεί αυτό το διάστημα τον Ψηφιακό Αγροτικό Χάρτη δηλαδή  την εκπόνηση μιας πρωτοποριακής για τη χώρα έρευνας, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη ψηφιακή βάση δεδομένων και ψηφιακών χαρτών της γεωργικής γης της Περιφέρειας Αττικής. Την έρευνα χρηματοδοτεί η Περιφέρεια Αττικής και την εκπονεί το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Παράλληλα η Περιφέρεια Αττικής προωθεί την Αγροδιατροφική Σύμπραξη, μια ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία που είχε ξεκινήσει πριν μερικά χρόνια από μια μικρή ομάδα φορέων κι επιχειρηματιών αλλά ατόνησε κυρίως λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.  Η πρωτοβουλία ξεκίνησε και πάλι και Πρόεδρος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης ορίστηκε ο Σταύρος Βοϊδονικόλας.

Η Κωνσταντίνα Σπυροπούλου, πρόεδρος στην Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) ήταν αρκετά επικριτική ως προς τα λεγόμενα (και τις πράξεις) της κυβέρνησης κι επεσήμανε στον χαιρετισμό της την πλήρη απουσία δράσεων για τη διαχείριση των υδάτων όταν στην Ισπανία, η οποία αντιμετωπίζει κι αυτή πρόβλημα λειψυδρίας, έχουν προβλεφθεί περίπου 14 δισ. ευρώ για τα επόμενα χρόνια. Η Κ. Σπυροπούλου ανακοίνωσε ότι την επόμενη εβδομάδα θα συγκροτηθεί σε σώμα η νέα Εθνική Επιτροπή Οινοτουρισμού με την πρώτη συνεδρίασή της να πραγματοποιείται στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο.

Θυμίζουμε πως η Επιτροπή απαρτίζεται από θεσμικούς εκπροσώπους της ΕΔΟΑΟ, του ΣΕΟ, της ΚΕΟΣΟΕ, των Οίνων Βορείου Ελλάδος, της Ένωσης Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα Κεντρικής Ελλάδος (ΕΝ.Ο.Α.Κ.Ε.), της Ένωσης Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Πελοποννήσου (ΕΝ.Ο.Α.Π.) , της Ένωσης Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Αττικής (ΕΝ.Ο.Α.Α.), της Ένωσης Οινοποιών Αμπελουργών Νησιών Αιγαίου (ΕΝ.Ο.Α.Ν.Α.) και του Δικτύου Οινοποιών Κρήτης.

Ο πρόεδρος της ΚΕΟΣΟΕ Χρήστος Μάρκου στη σύντομη παρέμβασή του τόνισε ότι «η προστασία των αμπελουργών είναι ζήτημα ζωής και θανάτου» και αντέκρουσε την άποψη του Μ. Βορίδη για τις κρατικές ενισχύσεις. «Χρειάζονται κρατικές κι ευρωπαϊκές παρεμβάσεις, χρειάζεται διεκδικητικό πλαίσιο για να λύσουμε το πρόβλημα της αμπελουργίας με όρους ουσίας κι όχι επιδομάτων» επεσήμανε στην παρέμβασή του. Σύμφωνα με τον επικεφαλής στην Κεντρική Συνεταιριστική Ένωση Αμπελοοινικών Προϊόντων «υπάρχει χρόνος όχι μόνο να αναχαιτίσουμε την ελάττωση του ελληνικού αμπελώνα  αλλά να μπούμε σε διαδικασία ανάκτησης εδαφών- ακόμα και τροχιά ανάπτυξης μπορούμε να περάσουμε».

Ο Γιάννης Βογιατζής, πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Οίνου τόνισε ότι υπάρχει ανάγκη για μια ανταγωνιστική αμπελουργία ενώ η Αναστασία Φράγκου, πρόεδρος στην Ένωση Οινοπαραγωγών Αμπελώνα Αττικής χαρακτήρισε τον αμπελώνα της Αττικής ως τον ιστορικότερο αμπελώνα της Ευρώπης.