Βιβλίο: Γεύση από Κιλκίς
Η κουζίνα της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς σε μια καλαίσθητη έκδοση
Μια νέα έκδοση για τον γαστρονομικό πολιτισμό της Κεντρικής Μακεδονίας και πιο συγκεκριμένα για το Κιλκίς από την Αναπτυξιακή Κιλκίς, έρχεται να υπενθυμίσει τον θησαυρό που έχουμε και πρέπει να διαχειριστούμε.
Η κουζίνα της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς είναι ένα μίγμα γευστικών παραδόσεων και γαστρονομικών τεχνικών, τις οποίες συνεισέφεραν κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων οι διακριτοί εθνοτικοί πληθυσμοί, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στην περιοχή: Πόντιοι πρόσφυγες σε δύο κύματα στις αρχές του 20ου αιώνα (από την Μικρασία με την Μικρασιατική Καταστροφή αλλά και Ποντοκαυκάσιοι από το Καρς και την Ρωσία), Στενημαχίτες, Ανατολικορωμυλιώτες, Θρακιώτες και Σαρακατσαναίοι του 19ου αιώνα. Θυμίζουμε ότι οι πρώτοι πρόσφυγες που κατέφτασαν στο Κιλκίς, το καλοκαίρι του 1913, ήταν Στρωμνιτσιώτες από τις περιοχές που σήμερα ανήκουν στο γειτονικό κράτος των Σκοπίων.
Με δύο ποτάμια, τον Αξιό και τον Γαλλικό, να ορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες (και τις ιδιαιτερότητες) της αγροτικής παραγωγής, ο κάμπος του Κιλκίς, αλλά και τα ορεινά του νομού είναι το μεγάλο ‘εργαστήρι’ παραγωγής πρώτων υλών, οι οποίες στηρίζουν και κοσμούν την τοπική γαστρονομία. Το πλούσιο ανάγλυφο του νομού (συνυπάρχουν λίμνες και βουνά), σε συνδυασμό με τις πανάρχαιες καλλιεργητικές παραδόσεις στα πεδινά παράγουν πρώτες ύλες υψηλής διατροφικής αξίας, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα στην κουζίνα του νομού Κιλκίς να μεγαλουργήσει- κι αυτό κάνει.
Όπως αναφέρει στον πρόλογό της η Στέλλα Σπανού, καταξιωμένη σεφ και συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής αλλά και βραβευμένη φωτογράφος, η οποία έχει το γενικό πρόσταγμα στο βιβλίο που παρουσιάζουμε, «η κουζίνα του Κιλκίς είναι μια κουζίνα πολυπολιτισμική, επειδή σε αυτήν την περιοχή συναντώνται άνθρωποι με διαφορετική καταγωγή. Έτσι, οι γαστρονομικές τους συνήθειες ποικίλουν και ο τρόπος μαγειρέματος διαφέρει. Αυτή είναι η κληρονομιά που έχουν φέρει από τις πατρίδες τους».
Στον καλοφτιαγμένο και προσεγμένο τόμο που κυκλοφόρησε η Αναπτυξιακή Κιλκίς, παρουσιάζεται ένα πλούσιο όσο κι ενδεικτικό κομμάτι του γαστρονομικού πολιτισμού που αναπτύχθηκε στο Κιλκίς μέσα από πληθώρα συνταγών, που απευθύνονται τόσο στον ιδιώτη, όσο και στον επαγγελματία μάγειρα. Τα κεφάλαια του βιβλίου είναι: Ορεκτικά, Σαλάτες, Ζύμες και Ζυμαρικά, Πίτες, Όσπρια και Λαχανικά, Κρεατικά, Ψαρικά και Γλυκά.
Οι ζύμες και οι πίτες κατέχουν ασφαλώς δεσπόζουσα θέση στο εξαιρετικό βιβλίο για την κουζίνα του Κιλκίς, καθώς αποτελούν εμβληματικά στοιχεία της ποντιακής κουζίνας η οποία, με τη σειρά της, δεσπόζει στην ευρύτερη περιοχή της πάλαι ποτέ ιστορικής περιοχής της Παιονίας.
Στις σχετικές σελίδες θα βρείτε συνταγές με ευριστέ (ποντιακό χειροποίητο ψημένο ζυμαρικό) και γαίς (είδος ποντιακού τυριού), θα μάθετε πως φτιάχνεται το σιρόν σε ταψί (ψημένο χειροποίητο τυλιχτό ζυμαρικό), ενώ υπάρχουν μοναδικές συνταγές για πιροσκί, πεϊνιρλί και, φυσικά, μαντί, ένα απαιτητικό αλλά σπουδαίο ποντιακό πιάτο.
Υπάρχουν, επίσης, συνταγές για κρεατόπιτα, στριφτόπιτα, λαχανόπιτα, χορτόπιτα, ενώ περίοπτη θέση έχουν οι συνταγές για παστουρμαδόπιτα και η θρυλική πίτα με φύλλα περέκ. Πολύ ιδιαίτερες είναι ακόμα οι συνταγές των ψαρικών, σε έναν νομό που αν και δεν διαθέτει θάλασσα, εντούτοις ξέρει να μαγειρεύει: χαψία (μαγειρευτό πιάτο με γαύρο), πέστροφα (στον φούρνο), χαψοπίλαφο (μαγειρευτό πιάτο με γαύρο), γουλιανός (ψάρι από τη λίμνη Δοϊράνη), που είναι μερικές από τις προτάσεις της Στέλλας Σπανού.
Γεύση από Κιλκίς
Οδηγός Γαστρονομίας
Επιμέλεια: Στέλλα Σπανού