Βρώσιμα Έλαια: Αναζητούνται βιώσιμες λύσεις και πρακτικές

Οι εταιρείες Μύλοι Σόγιας και Ελληνικά Εκλεκτά  Έλαια με την οργανωτική υποστήριξη της CLEON Conferences & Communications, διοργάνωσαν την Τρίτη, 8 Απριλίου 2025 στο Divani Caravel Hotel στην Αθήνα, το συνέδριο «ΒΡΩΣΙΜΑ ΕΛΑΙΑ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΟΡΑ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ & ΕΡΕΥΝΑ FORUM».

 

Στο συνέδριο αναδείχθηκαν καίρια ζητήματα που αφορούν τη βιομηχανία των βρώσιμων ελαίων, όπως οι παγκόσμιες τάσεις στην αγορά, οι καινοτομίες στον τομέα της παραγωγής και επεξεργασίας, καθώς και οι προκλήσεις της νομοθεσίας.  Στη διάρκεια του συνεδρίου συζητήθηκε η σύνδεση της βιομηχανίας με την επιστημονική έρευνα, ανοίγοντας τον δρόμο για βιώσιμες λύσεις και πρακτικές. ο συνέδριο συντόνισε ο Οικονομικός Συντάκτης του Newmoney, Χρήστος Κώνστας.

Ο Γιώργος Στρατάκος, Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, υπογράμμισε ότι η στρατηγική του ΥπΑΑΤ είναι να συμβάλει στην ενίσχυση του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας, μέσα από την αύξηση των εξαγωγών των ελαιοκομικών προϊόντων.

---

Το 2023, οι εξαγωγές ελληνικών ελαιολάδων και ελαιοκομικών προϊόντων προς την ΕΕ ανήλθαν σε 1.316.561.588 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 17,9% των συνολικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων της χώρας. 

---

Στην εισαγωγική της ομιλία η Νίκη Γιαβρόγλου, CEO, Ελληνικά Εκλεκτά  Έλαια επισήμανε πως στόχος του συνεδρίου  είναι να δημιουργηθεί ένα γόνιμο πεδίο διαλόγου, ανταλλαγής γνώσης και συνεργασίας, ενώ παράλληλα να ανοίξει η συζήτηση γύρω από παρανοήσεις και παραπληροφόρηση — τα λεγόμενα fake news — σχετικά με τα έλαια. «Οραματιζόμαστε έναν κλάδο πιο διαφανή, πιο αξιόπιστο και περισσότερο συνδεδεμένο με τις ανάγκες της κοινωνίας» είπε από το βήμα του συνεδρίου.

 

Ο Λευτέρης Αυγενάκης, π. Υπουργός και Βουλευτής Ν. Ηρακλείου ανέφερε πως η συμμετοχή του στο συνέδριο «Βρώσιμα Έλαια: Διεθνής Αγορά, Βιομηχανία & Έρευνα» του έδωσε την ευκαιρία να παρακολουθήσει έναν ουσιαστικό και επίκαιρο διάλογο γύρω από τις προκλήσεις και τις προοπτικές ενός στρατηγικού τομέα της αγροδιατροφικής αλυσίδας.

Οι Δόκτορες Αθανάσιος Γκιμήσης, Professor, Director of Organic Chemistry Laboratory Department of Chemistry National and Kapodistrian University of Athens και Βασίλης Δημόπουλος, Director, Kalamata Olive Oil Taste Laboratory University of the Peloponnese,  παρουσίασαν το ερευνητικό έργο «EVOO – SIA» που αποσκοπεί στη δημιουργία «Γευσιγνωστικής Ταυτότητας» για τα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα “Sparta Gold” και “Ananias”  της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΚΛΕΚΤΑ ΕΛΑΙΑ» Α.Ε. και τη διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας νέων ετικετών για ομάδες καταναλωτών με εξειδικευμένες γευσιγνωστικές επιλογές.

Τα πάνελ του συνεδρίου

Στο πρώτο πάνελ του συνεδρίου με θέμα «Διεθνής Αγορά Φυτικών Ελαίων», ο Μανώλης Γιαννούλης, Πρόεδρος ΕΔΟΕ & CEO ΕΛΣΑΠ Α.Ε. εστίασε στην διεθνή αγορά ελαιολάδου, με παράθεση ιστορικών στοιχείων για την εξέλιξη της διεθνούς παραγωγής ελαιολάδου, την διαχρονική πορεία των τιμών του προϊόντος και την υφιστάμενη κατάσταση στις παραγωγούς χώρες της Ευρωπαϊκής  Ένωσης. Επίσης συμμετείχε στο πάνελ όπου απαντήθηκαν ερωτήματα σε σχέση με το ελαιόλαδο και το πυρηνέλαιο.

 

Στο δεύτερο πάνελ του συνεδρίου με θέμα «Νέες Προκλήσεις Νομοθεσίας & Αντιμετώπιση Επιμολυντών», ο Αντώνης Παπαστεργιάδης, R&D Laboratory Manager της Desmet, παρουσίασε το έργο της εταιρείας, η οποία εξειδικεύεται στην παροχή τεχνολογιών και ολοκληρωμένων συστημάτων για την επεξεργασία ελαιούχων σπόρων και ελαίων. Τόνισε ότι τα σπορέλαια δεν μπορούν να καταναλωθούν ακατέργαστα λόγω της παρουσίας προσμίξεων που υποβαθμίζουν την ποιότητά τους.

Μέρος των προσμίξεων αυτών αποτελούν και οι επιμολυντές οι οποίοι  διακρίνονται σε περιβαλλοντικούς, όπως τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων, και σε εκείνους που προκύπτουν κατά την επεξεργασία των ελαίων. Η εμφάνιση νέων επιμολυντών κάθε δεκαετία αναδεικνύει τη σημασία του εξευγενισμού, μιας διαδικασίας που βελτιώνει την ποιότητα των λιπών και των ελαίων.

Οι Μύλοι Σόγιας επενδύουν στις τεχνολογίες της Desmet, αναγνωρίζοντας τη σημασία της καινοτομίας. Το βασικό μήνυμα του κ. Παπαστεργιάδη ήταν πως, παρά την πρόοδο της τεχνολογίας και τις σύγχρονες μεθόδους, η καλή ποιότητα της πρώτης ύλης παραμένει θεμελιώδης.

Τα σπορέλαια

Στη συνέχεια, στο τρίτο πάνελ με θέμα «Καινοτομίες & Χρήσεις Σπορέλαιων», ο Τζώρτζης Νομικός, Αναπληρωτής Καθηγητής Βιοχημείας στο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής αναφέρθηκε στη διατροφική σύσταση των σημαντικότερων σπορελαίων της αγοράς, την επίδραση τους στην υγεία και στους πλέον δόκιμους τρόπους ενσωμάτωσης τους στο καθημερινό διαιτολόγιο του καταναλωτή.

Στο ίδιο πάνελ, η Καθηγήτρια του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος και Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Επιστήμης και Τεχνολογίας των Λιπιδίων Ελένη Καλογιάννη αναφέρθηκε στις σημερινές προκλήσεις της βιομηχανίας λιπών και ελαίων που περιλαμβάνουν την αύξηση της κατανάλωσης με παράλληλες διακυμάνσεις των τιμών και της διαθεσιμότητας των πρώτων υλών, την απαίτηση των καταναλωτών για υγιεινότερες επιλογές αλλά και τους αυξανόμενους περιορισμούς που τίθενται από τη νομοθεσία και το διατροφικό σκορ (Nutriscore). Ως απάντηση στις προκλήσεις πρότεινε την ευελιξία βασισμένη στην τεχνογνωσία.

Ερωτώμενη για την ορθή επιλογή σπορελαίων από τη βιομηχανία τόνισε ότι η επιλογή πρέπει να βασίζεται στις απαιτήσεις της χρήσης της λιπαρής ύλης (π.χ. έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, δημιουργία δομικής σταθερότητας, οξειδωτική σταθερότητας στο χρόνο) σε συνδυασμό γνώσης της σύστασης και των ιδιοτήτων των λιπαρών υλών.

Ολοκληρώνοντας πρότεινε στη βιομηχανία νέες οδούς που λαμβάνουν υπ’ οψιν νέες πηγές λιπαρών υλών, την κυκλική οικονομία αλλά και νέες τεχνολογίες όπως η ενθυλάκωση και οι ελαιοπηκτές έτσι ώστε η βιομηχανική καινοτομία να γίνει μοχλός απάντησης στις προκλήσεις της εποχής.

 

Διασφάλιση ποιότητας

Αμέσως μετά, στο τέταρτο panel με θέμα «Διασφάλιση Ποιότητας στη Βιομηχανία Φυτικών Ελαίων», η Σοφία Μπίστη, Υπεύθυνη σχημάτων FSSC22000 & ISO22000 στην TUV Austria στην Ελλάδα, παρουσίασε τα πρότυπα στα οποία μπορεί να πιστοποιηθεί μια βιομηχανία φυτικών ελαίων στις διάφορες αγορές ώστε να διασφαλίσει την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων της.

Ανέλυσε τη σημαντικότητα της πιστοποίησης και τόνισε τη σπουδαιότητα του εντοπισμού και της αποτροπής της νοθείας στα έλαια. Επίσης, αναφέρθηκε στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθώς και στα πρότυπα και πιστοποιήσεις που αποδεικνύουν τη δέσμευση για βιωσιμότητα στις βιομηχανίες φυτικών ελαίων.

Στο πέμπτο πάνελ με θέμα «Μύθοι & Αλήθειες για τα φυτικά έλαια/Απαντήσεις από Επιστημονικής & Εμπορικής Πλευράς» η Δρ. Αιμιλία Ρηγάκου, R’n’D manager & Edible Oils Expert της Ελληνικά Εκλεκτά Έλαια ΑΕ και η Νίκη Γιαβρόγλου, CEO της εταιρίας, αναφέρθηκαν εκτενώς στις συνήθεις παρανοήσεις που υπάρχουν στον τομέα των ελαίων τόσο όσον αφορά τις επαγγελματικές κουζίνες, όσο και τους οικιακούς καταναλωτές. Επίσης, δόθηκαν παραδείγματα fake news που κυκλοφορούν κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τις χρήσεις αλλά και τις ιδιότητες των ελαίων όσον αφορά την υγεία.

Στο έκτο και τελευταίο πάνελ με θέμα  «Ελαιόλαδο & Πυρηνέλαιο: Χρήσεις», ο Προκόπιος Μαγιάτης, Associate Professor of Pharmacognosy and Natural products chemistry, UOA ανέφερε πως το ελαιόλαδο με υψηλή περιεκτικότητα σε φαινόλες και ισχυρισμό υγείας είναι μια αναδυόμενη νέα εμπορική κατηγορία ελαιολάδου με αυξημένη υπεραξία. Με το πέρασμα των χρόνων όλο και περισσότερες αγορές ιδίως στο εξωτερικό αναζητούν τέτοια ελαιόλαδα καθώς η συμβολή του υψηλού φαινολικού ελαιολάδου στην διατήρηση της υγείας έχει τεκμηριωθεί με πάρα πολλά επιστημονικά δεδομένα.

Τέλος, ο Παναγιώτης Κωνσταντίνου, χημικός με ειδίκευση στις αναλύσεις ελαιολάδων και σπορελαίων, διευθυντής των εγκαταστάσεων Αθηνών του διαπιστευμένου εργαστηρίου αναλύσεων της VELTIA, παρουσίασε αρχικά τις εμπορικές κατηγορίες των ελαιόλαδων και τον τρόπο με τον οποίο τις διακρίνουμε μέσω των χημικών αναλύσεων.

Ακολούθως αναφέρθηκε στα κριτήρια ποιότητας, γνησιότητας και ασφάλειας των ελαιολάδων και στους κινδύνους που διατρέχουμε όταν αυτά δεν πληρούνται. Τέλος συζήτησε 10 κοινούς μύθους που υπάρχουν διαδεδομένοι στο καταναλωτικό κοινό γύρω από θέματα που αφορούν την ποιότητα, την διατήρηση και την νοθεία του ελαιολάδου.