Μέτρα στήριξης των πυρόπληκτων

Η Ελληνική Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών, στο πλαίσιο της Κρατικής Αρωγής, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενεργοποίησαν μέτρα στήριξης για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τις περιοχές που πλήττονται από τις μεγάλες πυρκαγιές. Ακολουθεί η επίσημη ανακοίνωση των συναρμόδιων υπουργείων.

 

Για την υλοποίηση αυτών, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, δρομολογείται η κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού.  Συμπληρωματικός προϋπολογισμός ύψους 500 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία του απαραίτητου δημοσιονομικού χώρου προκειμένου να χρηματοδοτηθούν – εφέτος – παρεμβάσεις αποκατάστασης δασών, οικισμών και σχετικών υποδομών που επλήγησαν από τις πυρκαγιές, και να υλοποιηθούν – άμεσα – τα μέτρα ενίσχυσης των πληττόμενων περιοχών, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Η εκταμίευση των σχετικών κονδυλίων θα γίνεται μετά από εισήγηση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, η οποία συστήθηκε τον Μάρτιο του 2021.

Κονδύλια τα οποία θα χρηματοδοτήσουν τις εξής παρεμβάσεις:

1ον. Παροχή Στεγαστικής Συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κτιρίων και αποζημιώσεις για οικοσκευή νοικοκυριών.

Με Κοινή Απόφαση των εμπλεκόμενων Υπουργείων οριοθετούνται οι πληγείσες περιοχές και χορηγείται Στεγαστική Συνδρομή στους ιδιοκτήτες για την επισκευή και ανακατασκευή των κτιρίων, μέσω του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Η Στεγαστική Συνδρομή συνίσταται σε 80% δωρεάν κρατική αρωγή και 20% άτοκο δάνειο, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.

Επιπλέον, καταβάλλεται στα πληττόμενα νοικοκυριά αποζημίωση για την οικοσκευή που καταστράφηκε.

Σε αυτό το πλαίσιο, παρέχεται – άμεσα – ως πρώτη αρωγή:

Για κατοικίες:

• Για κατοικίες που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς 20.000 ευρώ, εκ των οποίων 14.000 ευρώ είναι η προκαταβολή για τη Στεγαστική Συνδρομή και 6.000 ευρώ η αποζημίωση για την οικοσκευή.

• Για κατοικίες που δεν έχουν καταστραφεί ολοσχερώς αλλά έχουν υποστεί σοβαρές ζημίες που τις καθιστούν προσωρινά μη κατοικήσιμες 12.000 ευρώ, εκ των οποίων 8.000 ευρώ είναι η προκαταβολή για τη Στεγαστική Συνδρομή και 4.000 ευρώ η αποζημίωση για την οικοσκευή.

• Για κατοικίες που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές αλλά είναι κατοικήσιμες 5.000 ευρώ, εκ των οποίων 3.000 ευρώ είναι η προκαταβολή για τη Στεγαστική Συνδρομή και 2.000 ευρώ η αποζημίωση για την οικοσκευή.

Για λοιπά κτίσματα και επιχειρηματικά ακίνητα:

• Για κτίρια που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς προκαταβολή 14.000 ευρώ για τη Στεγαστική Συνδρομή.

• Για κτίρια που δεν έχουν καταστραφεί ολοσχερώς αλλά έχουν υποστεί σοβαρές ζημίες που τα καθιστούν προσωρινά μη λειτουργικά προκαταβολή 8.000 ευρώ για τη Στεγαστική Συνδρομή.

• Για κτίρια που έχουν υποστεί σοβαρές ζημίες αλλά είναι λειτουργικά προκαταβολή 3.000 ευρώ για τη Στεγαστική Συνδρομή.

Η Στεγαστική Συνδρομή αφορά ιδιοκτησίες φυσικών και νομικών προσώπων, όπως αυτές έχουν δηλωθεί στην τελευταία περιουσιακή κατάσταση (έντυπο Ε9).

Η προκαταβολή για τη Στεγαστική Συνδρομή δεν δύναται να υπερβαίνει το 80% της αξίας του ακινήτου, όπως υπολογίζεται για τον ΕΝΦΙΑ.

Οι οικονομικές ενισχύσεις πληγέντων από φυσικές καταστροφές είναι ακατάσχετες, αφορολόγητες και μη συμψηφιστέες με οφειλές προς το Δημόσιο.

Οι ιδιοκτήτες των κατοικιών που τις ιδιοχρησιμοποιούν δικαιούνται τόσο τη Στεγαστική Συνδρομή, όσο και την αποζημίωση για οικοσκευή.

Σε περίπτωση που η κατοικία έχει μακροχρόνια μίσθωση, ο ιδιοκτήτης δικαιούται τη Στεγαστική Συνδρομή, και ο ένοικος την αποζημίωση για οικοσκευή.

Ως προς τη διαδικασία χορήγησης, θα ανοίξει σχετική πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, μέσω της διαδικτυακής πύλης “arogi.gov.gr”, όπου οι πολίτες θα καταθέτουν, με υπεύθυνη δήλωσή τους, για κάθε ακίνητο, την έκταση της ζημίας που έχει υποστεί.

Η πλατφόρμα θα ανοίξει τις αμέσως επόμενες ημέρες, και η καταβολή της πρώτης αρωγής θα ξεκινήσει εντός των επόμενων εβδομάδων.

Παράλληλα, θα γίνεται η καταγραφή των ζημιών από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, και θα προσδιοριστεί το τελικό ποσό της ζημίας, κατόπιν υποβολής φακέλου του πληττόμενου, με βάση το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο.

Το επιπλέον ποσό για Στεγαστική Συνδρομή θα καταβληθεί μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης του φακέλου, ενώ σε περίπτωση που δεν υποβληθεί φάκελος ή προσδιοριστεί μικρότερο ύψος ζημίας σε σχέση με την προκαταβολή, η διαφορά θα λογιστεί από τη φορολογική αρχή ως αχρεωστήτως καταβληθείσα.

2ον. Επιχορήγηση επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πυρκαγιά.

Σύμφωνα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο της Κρατικής Αρωγής, το Υπουργείο Οικονομικών είναι αρμόδιο για την αποζημίωση επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, σε συνεργασία με την Περιφέρεια, η οποία και συστήνει σχετικές Επιτροπές που προχωρούν στην εκτίμηση των ζημιών κάθε επιχείρησης.

Ειδικότερα, η επιχορήγηση μέρους της εκτιμηθείσας ζημίας περιλαμβάνει τη ζημία σε μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, μέσα παραγωγής και κατεστραμμένα οχήματα της επιχείρησης, ενώ στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις και οι κτηνοτροφικές μονάδες.

Για να καταβληθεί το συντομότερο δυνατόν η κρατική αρωγή στους δικαιούχους, ενεργοποιούνται από το Υπουργείο Οικονομικών οι ακόλουθες πολιτικές επιλογές:

Η άμεση χορήγηση πρώτης αρωγής για επιχειρήσεις που διαθέτουν κτιριακές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των κτηνοτροφικών, χοιροτροφικών και πτηνοτροφικών μονάδων και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, για μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, μέσα παραγωγής και κατεστραμμένα οχήματα, ως εξής:

• 8.000 ευρώ σε επιχειρήσεις που οι εγκαταστάσεις έχουν καταστραφεί ολοσχερώς,

• 4.000 ευρώ σε επιχειρήσεις που οι εγκαταστάσεις δεν έχουν καταστραφεί ολοσχερώς αλλά έχουν υποστεί σοβαρές ζημίες που καθιστούν προσωρινά μη δυνατή την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας και

• 2.000 ευρώ σε λοιπές επιχειρήσεις που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές σε εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα ή οχήματα, αλλά είναι λειτουργικές.

Συνεπώς, ενδεικτικά, για επιχειρήσεις που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς οι κτιριακές τους εγκαταστάσεις, αυτές θα λάβουν προκαταβολή 22.000 ευρώ, 14.000 ευρώ έναντι Στεγαστικής Συνδρομής και 8.000 ευρώ έναντι επιχορήγησης.

Επίσης προβλέπεται η άμεση χορήγηση πρώτης αρωγής για αγροτικές εκμεταλλεύσεις που δεν έχουν υποστεί ζημίες οι εγκαταστάσεις τους ή δεν διαθέτουν εγκαταστάσεις και έχουν υποστεί ζημία σε πολυετείς καλλιέργειες, ως εξής:

• 4.000 ευρώ εφόσον έχουν πληγεί εκτάσεις άνω των 50 στρεμμάτων,
• 2.000 ευρώ εφόσον έχουν πληγεί εκτάσεις μεταξύ 10 και 50 στρεμμάτων και
• 1.000 ευρώ για μικρότερες καλλιέργειες.

Σημειώνεται ότι το ασφαλισμένο στον ΕΛΓΑ ζωικό κεφάλαιο αποζημιώνεται από τον ΕΛΓΑ, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και τον κανονισμό του.
Για τις μονοετείς καλλιέργειες, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τον ΕΛΓΑ, δρομολογείται η άμεση αντιμετώπιση των ζημιών τους στο πλαίσιο των εξατομικευμένων ενισχύσεων ήσσονος σημασίας.

Σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, δημιουργείται και θα είναι διαθέσιμη τις επόμενες ημέρες ειδική πλατφόρμα, μέσω της ίδιας διαδικτυακής πύλης, για την χορήγηση της πρώτης αρωγής, όπου οι δικαιούχοι θα μπορούν να αιτηθούν και να λάβουν τις επόμενες εβδομάδες την οικονομική στήριξη.

Παράλληλα, σε συνεργασία με τις αρμόδιες επιτροπές των Περιφερειών και με την συμμετοχή του ΕΛΓΑ, όπου απαιτείται, το Υπουργείο Οικονομικών θα χορηγεί προκαταβολή 20% επί της εκτιμηθείσας ζημιάς στις πληττόμενες επιχειρήσεις, από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες μετά την οριοθέτηση των πληττόμενων περιοχών.

Αυτή η προκαταβολή θα είναι συμπληρωματική εφόσον η ζημία υπερβαίνει το ποσό της πρώτης αρωγής.

Η χορήγηση της προκαταβολής συμπεριλαμβάνει και τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

Τέλος, προβλέπεται η επιχορήγηση μέρους της συνολικής εκτιμηθείσας ζημίας σε πληττόμενες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

Συγκεκριμένα, με την ολοκλήρωση της εκτιμητικής διαδικασίας από τις αρμόδιες επιτροπές των περιφερειών, θα επιχορηγηθεί, ενσωματώνοντας την πρώτη αρωγή και την προκαταβολή, έως το 70%, της συνολικής εκτιμηθείσας ζημίας με βάση τον ν. 4797/2021, για την αποκατάσταση των ζημιών και την επαναλειτουργία τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα προηγούμενα χρόνια το σύνηθες ποσοστό αποζημίωσης διαμορφωνόταν στο 30%. Αυτό, πλέον, έχει αλλάξει. Για την άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας επιχορήγησης των πληττόμενων επιχειρήσεων θα ενεργοποιηθεί το άρθρο 18 του ν. 4797/2021, που αφορά σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεγάλης έκτασης ζημιών και θα χορηγηθεί αποζημίωση στις Επιτροπές –με Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών – για να επιτευχθεί η έγκαιρη πραγματοποίηση του καταγραφικού και εκτιμητικού έργου.

3ον. Απαλλαγή για τις πληττόμενες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων, του επιστρεπτέου μέρους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.

Οι πληττόμενες από τις πυρκαγιές επιχειρήσεις που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς ή έχουν υποστεί ζημίες που τις καθιστούν μη λειτουργικές, απαλλάσσονται από την αποπληρωμή του επιστρεπτέου μέρους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.

Η απαλλαγή γίνεται με την έκδοση σχετικής βεβαίωσης, κατόπιν εξέτασης της ζημίας από τις επιτροπές των Περιφερειών.

4ον. Απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ.

Τα ακίνητα (κτίσματα, οικόπεδα, αγροκτήματα), που έχουν αποδεδειγμένα καταστραφεί ολοσχερώς ή έχουν υποστεί λειτουργικές ζημιές που τα καθιστούν μη κατοικήσιμα, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ του 2021, του 2022 και του 2023, δηλαδή απαλλάσσονται για μία τριετία.

Η εν λόγω διαδικασία θα δρομολογηθεί αρχικά μέσα από την ίδια πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, και κατόπιν θα πιστοποιείται με την εξέταση του φακέλου από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

5ον. Επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης.

Με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Υποδομών και Μεταφορών, σε συνέχεια της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, δίδεται επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης από 300 έως 500 ευρώ μηνιαίως, για την κάλυψη δαπανών προσωρινής  στέγασης των μόνιμων κατοίκων, οι κατοικίες των οποίων επλήγησαν από τις πυρκαγιές.

6ον. Αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων.

Στα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων της στεγαστικής συνδρομής ή/και της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις, αναστέλλεται η πληρωμή όλων των εκκρεμών – βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων – φορολογικών υποχρεώσεων για 6 μήνες.

7ον. Αναστολή ασφαλιστικών εισφορών.

Αντίστοιχα, με απόφαση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δίνεται η δυνατότητα να ανασταλούν για 6 μήνες οι ασφαλιστικές εισφορές των πληττόμενων επιχειρήσεων και επιτηδευματιών.

8ον. Αναστολή δανειακών υποχρεώσεων.

Σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών δρομολογείται, από μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων, η αναστολή πληρωμής κάθε μορφής ενήμερων υποχρεώσεων για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων της στεγαστικής συνδρομής ή/και της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις.

Σε αυτά, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, συμπεριλαμβάνονται τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί μέσω του Εγγυοδοτικού Προγράμματος και του ΤΕΠΙΧ ΙΙ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.

9ον. Αναστολή διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης.

Για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και τις νομικές οντότητες που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων της στεγαστικής συνδρομής ή/και της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις, αναστέλλεται η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους.

Το χρονικό διάστημα της αναστολής θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της ζημίας.

Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων.

10ον. Επιπλέον μέτρα για τη στήριξη των ανέργων θα ανακοινωθούν από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

11ον. Επιχορήγηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για Αποκατάσταση των Υποδομών.
Προχωράμε σε άμεση ενίσχυση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την αποκατάσταση των υποδομών που υπέστησαν καταστροφές και για τα πρώτα έργα ανασυγκρότησης των περιοχών που έχουν πληγεί, ύψους αρχικά 20 εκατ. ευρώ.

12ον. Επιπλέον μέτρα στήριξης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που βρίσκονται στους Δήμους Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας και Ιστιαίας-Αιδηψού της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας.

Τα μέτρα:

• αναστολής φορολογικών υποχρεώσεων,
• αναστολής ασφαλιστικών εισφορών,
• αναστολής δανειακών υποχρεώσεων και
• αναστολής διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης,

ισχύουν για το σύνολο των φυσικών και νομικών προσώπων στους δύο πληττόμενους Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας, ανεξαρτήτως εάν έχουν υποστεί μεμονωμένα ζημίες από την πυρκαγιά.

Επιπλέον, ειδικά για το 2021, το σύνολο των ακινήτων που βρίσκονται σε αυτούς τους δύο πληττόμενους Δήμους, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ.

Επιπρόσθετα, οι επιχειρήσεις – εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, ανεξαρτήτως κλάδου και επιχειρηματικής δραστηριότητας, στους πληττόμενους Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας, μπορούν να θέτουν σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή όλων των εργαζομένων τους, μέχρι και για διάστημα 3 μηνών.

Οι επιχειρήσεις – εργοδότες για όσο χρονικό διάστημα κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας.

Σε περίπτωση πραγματοποίησής τους, οι καταγγελίες αυτές είναι άκυρες.

Παράλληλα συστήνεται ο Λογαριασμός Κρατικής Αρωγής του ν. 4797/2021 για τη συγκέντρωση των εισφορών των ιδιωτών με στόχο τη στήριξη των πληγέντων, με αυστηρούς κανόνες λογοδοσίας και σε καθεστώς πλήρους διαφάνειας.

Εκτός όμως από την ταχεία αποζημίωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται από τις πυρκαγιές, η Κυβέρνηση έχει ήδη δρομολογήσει μεσοπρόθεσμα μέτρα ενίσχυσης της πολιτικής προστασίας και αποκατάστασης του φυσικού πλούτου της χώρας.

Για το σκοπό αυτό, έχει προβλεφθεί, από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του ΕΣΠΑ, η αξιοποίηση 16 δισ. ευρώ μέχρι το 2027, εκ των οποίων 10,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την Πράσινη Μετάβαση και 5,5 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ ως προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.